11da177e4SLinus Torvalds /* 21da177e4SLinus Torvalds * Copyright (C) 2003 Sistina Software Limited. 31da177e4SLinus Torvalds * Copyright (C) 2004-2005 Red Hat, Inc. All rights reserved. 41da177e4SLinus Torvalds * 51da177e4SLinus Torvalds * This file is released under the GPL. 61da177e4SLinus Torvalds */ 71da177e4SLinus Torvalds 8586e80e6SMikulas Patocka #include <linux/device-mapper.h> 9586e80e6SMikulas Patocka 101da177e4SLinus Torvalds #include "dm-path-selector.h" 111da177e4SLinus Torvalds #include "dm-bio-record.h" 12b15546f9SMike Anderson #include "dm-uevent.h" 131da177e4SLinus Torvalds 141da177e4SLinus Torvalds #include <linux/ctype.h> 151da177e4SLinus Torvalds #include <linux/init.h> 161da177e4SLinus Torvalds #include <linux/mempool.h> 171da177e4SLinus Torvalds #include <linux/module.h> 181da177e4SLinus Torvalds #include <linux/pagemap.h> 191da177e4SLinus Torvalds #include <linux/slab.h> 201da177e4SLinus Torvalds #include <linux/time.h> 211da177e4SLinus Torvalds #include <linux/workqueue.h> 22cfae5c9bSChandra Seetharaman #include <scsi/scsi_dh.h> 231da177e4SLinus Torvalds #include <asm/atomic.h> 241da177e4SLinus Torvalds 2572d94861SAlasdair G Kergon #define DM_MSG_PREFIX "multipath" 261da177e4SLinus Torvalds #define MESG_STR(x) x, sizeof(x) 271da177e4SLinus Torvalds 281da177e4SLinus Torvalds /* Path properties */ 291da177e4SLinus Torvalds struct pgpath { 301da177e4SLinus Torvalds struct list_head list; 311da177e4SLinus Torvalds 321da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; /* Owning PG */ 336680073dSKiyoshi Ueda unsigned is_active; /* Path status */ 341da177e4SLinus Torvalds unsigned fail_count; /* Cumulative failure count */ 351da177e4SLinus Torvalds 36c922d5f7SJosef "Jeff" Sipek struct dm_path path; 37224cb3e9SMike Anderson struct work_struct deactivate_path; 38e54f77ddSChandra Seetharaman struct work_struct activate_path; 391da177e4SLinus Torvalds }; 401da177e4SLinus Torvalds 411da177e4SLinus Torvalds #define path_to_pgpath(__pgp) container_of((__pgp), struct pgpath, path) 421da177e4SLinus Torvalds 431da177e4SLinus Torvalds /* 441da177e4SLinus Torvalds * Paths are grouped into Priority Groups and numbered from 1 upwards. 451da177e4SLinus Torvalds * Each has a path selector which controls which path gets used. 461da177e4SLinus Torvalds */ 471da177e4SLinus Torvalds struct priority_group { 481da177e4SLinus Torvalds struct list_head list; 491da177e4SLinus Torvalds 501da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m; /* Owning multipath instance */ 511da177e4SLinus Torvalds struct path_selector ps; 521da177e4SLinus Torvalds 531da177e4SLinus Torvalds unsigned pg_num; /* Reference number */ 541da177e4SLinus Torvalds unsigned bypassed; /* Temporarily bypass this PG? */ 551da177e4SLinus Torvalds 561da177e4SLinus Torvalds unsigned nr_pgpaths; /* Number of paths in PG */ 571da177e4SLinus Torvalds struct list_head pgpaths; 581da177e4SLinus Torvalds }; 591da177e4SLinus Torvalds 601da177e4SLinus Torvalds /* Multipath context */ 611da177e4SLinus Torvalds struct multipath { 621da177e4SLinus Torvalds struct list_head list; 631da177e4SLinus Torvalds struct dm_target *ti; 641da177e4SLinus Torvalds 651da177e4SLinus Torvalds spinlock_t lock; 661da177e4SLinus Torvalds 67cfae5c9bSChandra Seetharaman const char *hw_handler_name; 681da177e4SLinus Torvalds unsigned nr_priority_groups; 691da177e4SLinus Torvalds struct list_head priority_groups; 701da177e4SLinus Torvalds unsigned pg_init_required; /* pg_init needs calling? */ 71c3cd4f6bSAlasdair G Kergon unsigned pg_init_in_progress; /* Only one pg_init allowed at once */ 721da177e4SLinus Torvalds 731da177e4SLinus Torvalds unsigned nr_valid_paths; /* Total number of usable paths */ 741da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *current_pgpath; 751da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *current_pg; 761da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *next_pg; /* Switch to this PG if set */ 771da177e4SLinus Torvalds unsigned repeat_count; /* I/Os left before calling PS again */ 781da177e4SLinus Torvalds 791da177e4SLinus Torvalds unsigned queue_io; /* Must we queue all I/O? */ 801da177e4SLinus Torvalds unsigned queue_if_no_path; /* Queue I/O if last path fails? */ 81436d4108SAlasdair G Kergon unsigned saved_queue_if_no_path;/* Saved state during suspension */ 82c9e45581SDave Wysochanski unsigned pg_init_retries; /* Number of times to retry pg_init */ 83c9e45581SDave Wysochanski unsigned pg_init_count; /* Number of times pg_init called */ 841da177e4SLinus Torvalds 851da177e4SLinus Torvalds struct work_struct process_queued_ios; 861da177e4SLinus Torvalds struct bio_list queued_ios; 871da177e4SLinus Torvalds unsigned queue_size; 881da177e4SLinus Torvalds 891da177e4SLinus Torvalds struct work_struct trigger_event; 901da177e4SLinus Torvalds 911da177e4SLinus Torvalds /* 92028867acSAlasdair G Kergon * We must use a mempool of dm_mpath_io structs so that we 931da177e4SLinus Torvalds * can resubmit bios on error. 941da177e4SLinus Torvalds */ 951da177e4SLinus Torvalds mempool_t *mpio_pool; 961da177e4SLinus Torvalds }; 971da177e4SLinus Torvalds 981da177e4SLinus Torvalds /* 991da177e4SLinus Torvalds * Context information attached to each bio we process. 1001da177e4SLinus Torvalds */ 101028867acSAlasdair G Kergon struct dm_mpath_io { 1021da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath; 1031da177e4SLinus Torvalds struct dm_bio_details details; 10402ab823fSKiyoshi Ueda size_t nr_bytes; 1051da177e4SLinus Torvalds }; 1061da177e4SLinus Torvalds 1071da177e4SLinus Torvalds typedef int (*action_fn) (struct pgpath *pgpath); 1081da177e4SLinus Torvalds 1091da177e4SLinus Torvalds #define MIN_IOS 256 /* Mempool size */ 1101da177e4SLinus Torvalds 111e18b890bSChristoph Lameter static struct kmem_cache *_mpio_cache; 1121da177e4SLinus Torvalds 113bab7cfc7SChandra Seetharaman static struct workqueue_struct *kmultipathd, *kmpath_handlerd; 114c4028958SDavid Howells static void process_queued_ios(struct work_struct *work); 115c4028958SDavid Howells static void trigger_event(struct work_struct *work); 116bab7cfc7SChandra Seetharaman static void activate_path(struct work_struct *work); 117224cb3e9SMike Anderson static void deactivate_path(struct work_struct *work); 1181da177e4SLinus Torvalds 1191da177e4SLinus Torvalds 1201da177e4SLinus Torvalds /*----------------------------------------------- 1211da177e4SLinus Torvalds * Allocation routines 1221da177e4SLinus Torvalds *-----------------------------------------------*/ 1231da177e4SLinus Torvalds 1241da177e4SLinus Torvalds static struct pgpath *alloc_pgpath(void) 1251da177e4SLinus Torvalds { 126e69fae56SMicha³ Miros³aw struct pgpath *pgpath = kzalloc(sizeof(*pgpath), GFP_KERNEL); 1271da177e4SLinus Torvalds 128224cb3e9SMike Anderson if (pgpath) { 1296680073dSKiyoshi Ueda pgpath->is_active = 1; 130224cb3e9SMike Anderson INIT_WORK(&pgpath->deactivate_path, deactivate_path); 131e54f77ddSChandra Seetharaman INIT_WORK(&pgpath->activate_path, activate_path); 132224cb3e9SMike Anderson } 1331da177e4SLinus Torvalds 1341da177e4SLinus Torvalds return pgpath; 1351da177e4SLinus Torvalds } 1361da177e4SLinus Torvalds 137028867acSAlasdair G Kergon static void free_pgpath(struct pgpath *pgpath) 1381da177e4SLinus Torvalds { 1391da177e4SLinus Torvalds kfree(pgpath); 1401da177e4SLinus Torvalds } 1411da177e4SLinus Torvalds 142224cb3e9SMike Anderson static void deactivate_path(struct work_struct *work) 143224cb3e9SMike Anderson { 144224cb3e9SMike Anderson struct pgpath *pgpath = 145224cb3e9SMike Anderson container_of(work, struct pgpath, deactivate_path); 146224cb3e9SMike Anderson 147224cb3e9SMike Anderson blk_abort_queue(pgpath->path.dev->bdev->bd_disk->queue); 148224cb3e9SMike Anderson } 149224cb3e9SMike Anderson 1501da177e4SLinus Torvalds static struct priority_group *alloc_priority_group(void) 1511da177e4SLinus Torvalds { 1521da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 1531da177e4SLinus Torvalds 154e69fae56SMicha³ Miros³aw pg = kzalloc(sizeof(*pg), GFP_KERNEL); 1551da177e4SLinus Torvalds 156e69fae56SMicha³ Miros³aw if (pg) 1571da177e4SLinus Torvalds INIT_LIST_HEAD(&pg->pgpaths); 1581da177e4SLinus Torvalds 1591da177e4SLinus Torvalds return pg; 1601da177e4SLinus Torvalds } 1611da177e4SLinus Torvalds 1621da177e4SLinus Torvalds static void free_pgpaths(struct list_head *pgpaths, struct dm_target *ti) 1631da177e4SLinus Torvalds { 1641da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath, *tmp; 165ae11b1b3SHannes Reinecke struct multipath *m = ti->private; 1661da177e4SLinus Torvalds 1671da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry_safe(pgpath, tmp, pgpaths, list) { 1681da177e4SLinus Torvalds list_del(&pgpath->list); 169ae11b1b3SHannes Reinecke if (m->hw_handler_name) 170ae11b1b3SHannes Reinecke scsi_dh_detach(bdev_get_queue(pgpath->path.dev->bdev)); 1711da177e4SLinus Torvalds dm_put_device(ti, pgpath->path.dev); 1721da177e4SLinus Torvalds free_pgpath(pgpath); 1731da177e4SLinus Torvalds } 1741da177e4SLinus Torvalds } 1751da177e4SLinus Torvalds 1761da177e4SLinus Torvalds static void free_priority_group(struct priority_group *pg, 1771da177e4SLinus Torvalds struct dm_target *ti) 1781da177e4SLinus Torvalds { 1791da177e4SLinus Torvalds struct path_selector *ps = &pg->ps; 1801da177e4SLinus Torvalds 1811da177e4SLinus Torvalds if (ps->type) { 1821da177e4SLinus Torvalds ps->type->destroy(ps); 1831da177e4SLinus Torvalds dm_put_path_selector(ps->type); 1841da177e4SLinus Torvalds } 1851da177e4SLinus Torvalds 1861da177e4SLinus Torvalds free_pgpaths(&pg->pgpaths, ti); 1871da177e4SLinus Torvalds kfree(pg); 1881da177e4SLinus Torvalds } 1891da177e4SLinus Torvalds 19028f16c20SMicha³ Miros³aw static struct multipath *alloc_multipath(struct dm_target *ti) 1911da177e4SLinus Torvalds { 1921da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m; 1931da177e4SLinus Torvalds 194e69fae56SMicha³ Miros³aw m = kzalloc(sizeof(*m), GFP_KERNEL); 1951da177e4SLinus Torvalds if (m) { 1961da177e4SLinus Torvalds INIT_LIST_HEAD(&m->priority_groups); 1971da177e4SLinus Torvalds spin_lock_init(&m->lock); 1981da177e4SLinus Torvalds m->queue_io = 1; 199c4028958SDavid Howells INIT_WORK(&m->process_queued_ios, process_queued_ios); 200c4028958SDavid Howells INIT_WORK(&m->trigger_event, trigger_event); 20193d2341cSMatthew Dobson m->mpio_pool = mempool_create_slab_pool(MIN_IOS, _mpio_cache); 2021da177e4SLinus Torvalds if (!m->mpio_pool) { 2031da177e4SLinus Torvalds kfree(m); 2041da177e4SLinus Torvalds return NULL; 2051da177e4SLinus Torvalds } 20628f16c20SMicha³ Miros³aw m->ti = ti; 20728f16c20SMicha³ Miros³aw ti->private = m; 2081da177e4SLinus Torvalds } 2091da177e4SLinus Torvalds 2101da177e4SLinus Torvalds return m; 2111da177e4SLinus Torvalds } 2121da177e4SLinus Torvalds 2131da177e4SLinus Torvalds static void free_multipath(struct multipath *m) 2141da177e4SLinus Torvalds { 2151da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg, *tmp; 2161da177e4SLinus Torvalds 2171da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry_safe(pg, tmp, &m->priority_groups, list) { 2181da177e4SLinus Torvalds list_del(&pg->list); 2191da177e4SLinus Torvalds free_priority_group(pg, m->ti); 2201da177e4SLinus Torvalds } 2211da177e4SLinus Torvalds 222cfae5c9bSChandra Seetharaman kfree(m->hw_handler_name); 2231da177e4SLinus Torvalds mempool_destroy(m->mpio_pool); 2241da177e4SLinus Torvalds kfree(m); 2251da177e4SLinus Torvalds } 2261da177e4SLinus Torvalds 2271da177e4SLinus Torvalds 2281da177e4SLinus Torvalds /*----------------------------------------------- 2291da177e4SLinus Torvalds * Path selection 2301da177e4SLinus Torvalds *-----------------------------------------------*/ 2311da177e4SLinus Torvalds 2321da177e4SLinus Torvalds static void __switch_pg(struct multipath *m, struct pgpath *pgpath) 2331da177e4SLinus Torvalds { 2341da177e4SLinus Torvalds m->current_pg = pgpath->pg; 2351da177e4SLinus Torvalds 2361da177e4SLinus Torvalds /* Must we initialise the PG first, and queue I/O till it's ready? */ 237cfae5c9bSChandra Seetharaman if (m->hw_handler_name) { 2381da177e4SLinus Torvalds m->pg_init_required = 1; 2391da177e4SLinus Torvalds m->queue_io = 1; 2401da177e4SLinus Torvalds } else { 2411da177e4SLinus Torvalds m->pg_init_required = 0; 2421da177e4SLinus Torvalds m->queue_io = 0; 2431da177e4SLinus Torvalds } 244c9e45581SDave Wysochanski 245c9e45581SDave Wysochanski m->pg_init_count = 0; 2461da177e4SLinus Torvalds } 2471da177e4SLinus Torvalds 24802ab823fSKiyoshi Ueda static int __choose_path_in_pg(struct multipath *m, struct priority_group *pg, 24902ab823fSKiyoshi Ueda size_t nr_bytes) 2501da177e4SLinus Torvalds { 251c922d5f7SJosef "Jeff" Sipek struct dm_path *path; 2521da177e4SLinus Torvalds 25302ab823fSKiyoshi Ueda path = pg->ps.type->select_path(&pg->ps, &m->repeat_count, nr_bytes); 2541da177e4SLinus Torvalds if (!path) 2551da177e4SLinus Torvalds return -ENXIO; 2561da177e4SLinus Torvalds 2571da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = path_to_pgpath(path); 2581da177e4SLinus Torvalds 2591da177e4SLinus Torvalds if (m->current_pg != pg) 2601da177e4SLinus Torvalds __switch_pg(m, m->current_pgpath); 2611da177e4SLinus Torvalds 2621da177e4SLinus Torvalds return 0; 2631da177e4SLinus Torvalds } 2641da177e4SLinus Torvalds 26502ab823fSKiyoshi Ueda static void __choose_pgpath(struct multipath *m, size_t nr_bytes) 2661da177e4SLinus Torvalds { 2671da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 2681da177e4SLinus Torvalds unsigned bypassed = 1; 2691da177e4SLinus Torvalds 2701da177e4SLinus Torvalds if (!m->nr_valid_paths) 2711da177e4SLinus Torvalds goto failed; 2721da177e4SLinus Torvalds 2731da177e4SLinus Torvalds /* Were we instructed to switch PG? */ 2741da177e4SLinus Torvalds if (m->next_pg) { 2751da177e4SLinus Torvalds pg = m->next_pg; 2761da177e4SLinus Torvalds m->next_pg = NULL; 27702ab823fSKiyoshi Ueda if (!__choose_path_in_pg(m, pg, nr_bytes)) 2781da177e4SLinus Torvalds return; 2791da177e4SLinus Torvalds } 2801da177e4SLinus Torvalds 2811da177e4SLinus Torvalds /* Don't change PG until it has no remaining paths */ 28202ab823fSKiyoshi Ueda if (m->current_pg && !__choose_path_in_pg(m, m->current_pg, nr_bytes)) 2831da177e4SLinus Torvalds return; 2841da177e4SLinus Torvalds 2851da177e4SLinus Torvalds /* 2861da177e4SLinus Torvalds * Loop through priority groups until we find a valid path. 2871da177e4SLinus Torvalds * First time we skip PGs marked 'bypassed'. 2881da177e4SLinus Torvalds * Second time we only try the ones we skipped. 2891da177e4SLinus Torvalds */ 2901da177e4SLinus Torvalds do { 2911da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 2921da177e4SLinus Torvalds if (pg->bypassed == bypassed) 2931da177e4SLinus Torvalds continue; 29402ab823fSKiyoshi Ueda if (!__choose_path_in_pg(m, pg, nr_bytes)) 2951da177e4SLinus Torvalds return; 2961da177e4SLinus Torvalds } 2971da177e4SLinus Torvalds } while (bypassed--); 2981da177e4SLinus Torvalds 2991da177e4SLinus Torvalds failed: 3001da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = NULL; 3011da177e4SLinus Torvalds m->current_pg = NULL; 3021da177e4SLinus Torvalds } 3031da177e4SLinus Torvalds 30445e15720SKiyoshi Ueda /* 30545e15720SKiyoshi Ueda * Check whether bios must be queued in the device-mapper core rather 30645e15720SKiyoshi Ueda * than here in the target. 30745e15720SKiyoshi Ueda * 30845e15720SKiyoshi Ueda * m->lock must be held on entry. 30945e15720SKiyoshi Ueda * 31045e15720SKiyoshi Ueda * If m->queue_if_no_path and m->saved_queue_if_no_path hold the 31145e15720SKiyoshi Ueda * same value then we are not between multipath_presuspend() 31245e15720SKiyoshi Ueda * and multipath_resume() calls and we have no need to check 31345e15720SKiyoshi Ueda * for the DMF_NOFLUSH_SUSPENDING flag. 31445e15720SKiyoshi Ueda */ 31545e15720SKiyoshi Ueda static int __must_push_back(struct multipath *m) 31645e15720SKiyoshi Ueda { 31745e15720SKiyoshi Ueda return (m->queue_if_no_path != m->saved_queue_if_no_path && 31845e15720SKiyoshi Ueda dm_noflush_suspending(m->ti)); 31945e15720SKiyoshi Ueda } 32045e15720SKiyoshi Ueda 321028867acSAlasdair G Kergon static int map_io(struct multipath *m, struct bio *bio, 322028867acSAlasdair G Kergon struct dm_mpath_io *mpio, unsigned was_queued) 3231da177e4SLinus Torvalds { 324d2a7ad29SKiyoshi Ueda int r = DM_MAPIO_REMAPPED; 32502ab823fSKiyoshi Ueda size_t nr_bytes = bio->bi_size; 3261da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 3271da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath; 3281da177e4SLinus Torvalds 3291da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 3301da177e4SLinus Torvalds 3311da177e4SLinus Torvalds /* Do we need to select a new pgpath? */ 3321da177e4SLinus Torvalds if (!m->current_pgpath || 3331da177e4SLinus Torvalds (!m->queue_io && (m->repeat_count && --m->repeat_count == 0))) 33402ab823fSKiyoshi Ueda __choose_pgpath(m, nr_bytes); 3351da177e4SLinus Torvalds 3361da177e4SLinus Torvalds pgpath = m->current_pgpath; 3371da177e4SLinus Torvalds 3381da177e4SLinus Torvalds if (was_queued) 3391da177e4SLinus Torvalds m->queue_size--; 3401da177e4SLinus Torvalds 3411da177e4SLinus Torvalds if ((pgpath && m->queue_io) || 342436d4108SAlasdair G Kergon (!pgpath && m->queue_if_no_path)) { 3431da177e4SLinus Torvalds /* Queue for the daemon to resubmit */ 3441da177e4SLinus Torvalds bio_list_add(&m->queued_ios, bio); 3451da177e4SLinus Torvalds m->queue_size++; 346c3cd4f6bSAlasdair G Kergon if ((m->pg_init_required && !m->pg_init_in_progress) || 347c3cd4f6bSAlasdair G Kergon !m->queue_io) 348c557308eSAlasdair G Kergon queue_work(kmultipathd, &m->process_queued_ios); 3491da177e4SLinus Torvalds pgpath = NULL; 350d2a7ad29SKiyoshi Ueda r = DM_MAPIO_SUBMITTED; 35145e15720SKiyoshi Ueda } else if (pgpath) 3521da177e4SLinus Torvalds bio->bi_bdev = pgpath->path.dev->bdev; 35345e15720SKiyoshi Ueda else if (__must_push_back(m)) 35445e15720SKiyoshi Ueda r = DM_MAPIO_REQUEUE; 35545e15720SKiyoshi Ueda else 35645e15720SKiyoshi Ueda r = -EIO; /* Failed */ 3571da177e4SLinus Torvalds 3581da177e4SLinus Torvalds mpio->pgpath = pgpath; 35902ab823fSKiyoshi Ueda mpio->nr_bytes = nr_bytes; 36002ab823fSKiyoshi Ueda 36102ab823fSKiyoshi Ueda if (r == DM_MAPIO_REMAPPED && pgpath->pg->ps.type->start_io) 36202ab823fSKiyoshi Ueda pgpath->pg->ps.type->start_io(&pgpath->pg->ps, &pgpath->path, 36302ab823fSKiyoshi Ueda nr_bytes); 3641da177e4SLinus Torvalds 3651da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 3661da177e4SLinus Torvalds 3671da177e4SLinus Torvalds return r; 3681da177e4SLinus Torvalds } 3691da177e4SLinus Torvalds 3701da177e4SLinus Torvalds /* 3711da177e4SLinus Torvalds * If we run out of usable paths, should we queue I/O or error it? 3721da177e4SLinus Torvalds */ 373485ef69eSAlasdair G Kergon static int queue_if_no_path(struct multipath *m, unsigned queue_if_no_path, 374485ef69eSAlasdair G Kergon unsigned save_old_value) 3751da177e4SLinus Torvalds { 3761da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 3771da177e4SLinus Torvalds 3781da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 3791da177e4SLinus Torvalds 380485ef69eSAlasdair G Kergon if (save_old_value) 381436d4108SAlasdair G Kergon m->saved_queue_if_no_path = m->queue_if_no_path; 382485ef69eSAlasdair G Kergon else 383485ef69eSAlasdair G Kergon m->saved_queue_if_no_path = queue_if_no_path; 3841da177e4SLinus Torvalds m->queue_if_no_path = queue_if_no_path; 385c3cd4f6bSAlasdair G Kergon if (!m->queue_if_no_path && m->queue_size) 386c557308eSAlasdair G Kergon queue_work(kmultipathd, &m->process_queued_ios); 3871da177e4SLinus Torvalds 3881da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 3891da177e4SLinus Torvalds 3901da177e4SLinus Torvalds return 0; 3911da177e4SLinus Torvalds } 3921da177e4SLinus Torvalds 3931da177e4SLinus Torvalds /*----------------------------------------------------------------- 3941da177e4SLinus Torvalds * The multipath daemon is responsible for resubmitting queued ios. 3951da177e4SLinus Torvalds *---------------------------------------------------------------*/ 3961da177e4SLinus Torvalds 3971da177e4SLinus Torvalds static void dispatch_queued_ios(struct multipath *m) 3981da177e4SLinus Torvalds { 3991da177e4SLinus Torvalds int r; 4001da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 4011da177e4SLinus Torvalds struct bio *bio = NULL, *next; 402028867acSAlasdair G Kergon struct dm_mpath_io *mpio; 4031da177e4SLinus Torvalds union map_info *info; 4041da177e4SLinus Torvalds 4051da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 4061da177e4SLinus Torvalds bio = bio_list_get(&m->queued_ios); 4071da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 4081da177e4SLinus Torvalds 4091da177e4SLinus Torvalds while (bio) { 4101da177e4SLinus Torvalds next = bio->bi_next; 4111da177e4SLinus Torvalds bio->bi_next = NULL; 4121da177e4SLinus Torvalds 4131da177e4SLinus Torvalds info = dm_get_mapinfo(bio); 4141da177e4SLinus Torvalds mpio = info->ptr; 4151da177e4SLinus Torvalds 4161da177e4SLinus Torvalds r = map_io(m, bio, mpio, 1); 4171da177e4SLinus Torvalds if (r < 0) 4186712ecf8SNeilBrown bio_endio(bio, r); 419d2a7ad29SKiyoshi Ueda else if (r == DM_MAPIO_REMAPPED) 4201da177e4SLinus Torvalds generic_make_request(bio); 42145e15720SKiyoshi Ueda else if (r == DM_MAPIO_REQUEUE) 4226712ecf8SNeilBrown bio_endio(bio, -EIO); 4231da177e4SLinus Torvalds 4241da177e4SLinus Torvalds bio = next; 4251da177e4SLinus Torvalds } 4261da177e4SLinus Torvalds } 4271da177e4SLinus Torvalds 428c4028958SDavid Howells static void process_queued_ios(struct work_struct *work) 4291da177e4SLinus Torvalds { 430c4028958SDavid Howells struct multipath *m = 431c4028958SDavid Howells container_of(work, struct multipath, process_queued_ios); 432e54f77ddSChandra Seetharaman struct pgpath *pgpath = NULL, *tmp; 433e54f77ddSChandra Seetharaman unsigned must_queue = 1; 4341da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 4351da177e4SLinus Torvalds 4361da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 4371da177e4SLinus Torvalds 438c3cd4f6bSAlasdair G Kergon if (!m->queue_size) 439c3cd4f6bSAlasdair G Kergon goto out; 440c3cd4f6bSAlasdair G Kergon 4411da177e4SLinus Torvalds if (!m->current_pgpath) 44202ab823fSKiyoshi Ueda __choose_pgpath(m, 0); 4431da177e4SLinus Torvalds 4441da177e4SLinus Torvalds pgpath = m->current_pgpath; 4451da177e4SLinus Torvalds 446c3cd4f6bSAlasdair G Kergon if ((pgpath && !m->queue_io) || 447c3cd4f6bSAlasdair G Kergon (!pgpath && !m->queue_if_no_path)) 448c3cd4f6bSAlasdair G Kergon must_queue = 0; 4491da177e4SLinus Torvalds 450b81aa1c7SChandra Seetharaman if (m->pg_init_required && !m->pg_init_in_progress && pgpath) { 451c9e45581SDave Wysochanski m->pg_init_count++; 4521da177e4SLinus Torvalds m->pg_init_required = 0; 453e54f77ddSChandra Seetharaman list_for_each_entry(tmp, &pgpath->pg->pgpaths, list) { 454e54f77ddSChandra Seetharaman if (queue_work(kmpath_handlerd, &tmp->activate_path)) 455e54f77ddSChandra Seetharaman m->pg_init_in_progress++; 456c3cd4f6bSAlasdair G Kergon } 457e54f77ddSChandra Seetharaman } 458c3cd4f6bSAlasdair G Kergon out: 4591da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 4601da177e4SLinus Torvalds if (!must_queue) 4611da177e4SLinus Torvalds dispatch_queued_ios(m); 4621da177e4SLinus Torvalds } 4631da177e4SLinus Torvalds 4641da177e4SLinus Torvalds /* 4651da177e4SLinus Torvalds * An event is triggered whenever a path is taken out of use. 4661da177e4SLinus Torvalds * Includes path failure and PG bypass. 4671da177e4SLinus Torvalds */ 468c4028958SDavid Howells static void trigger_event(struct work_struct *work) 4691da177e4SLinus Torvalds { 470c4028958SDavid Howells struct multipath *m = 471c4028958SDavid Howells container_of(work, struct multipath, trigger_event); 4721da177e4SLinus Torvalds 4731da177e4SLinus Torvalds dm_table_event(m->ti->table); 4741da177e4SLinus Torvalds } 4751da177e4SLinus Torvalds 4761da177e4SLinus Torvalds /*----------------------------------------------------------------- 4771da177e4SLinus Torvalds * Constructor/argument parsing: 4781da177e4SLinus Torvalds * <#multipath feature args> [<arg>]* 4791da177e4SLinus Torvalds * <#hw_handler args> [hw_handler [<arg>]*] 4801da177e4SLinus Torvalds * <#priority groups> 4811da177e4SLinus Torvalds * <initial priority group> 4821da177e4SLinus Torvalds * [<selector> <#selector args> [<arg>]* 4831da177e4SLinus Torvalds * <#paths> <#per-path selector args> 4841da177e4SLinus Torvalds * [<path> [<arg>]* ]+ ]+ 4851da177e4SLinus Torvalds *---------------------------------------------------------------*/ 4861da177e4SLinus Torvalds struct param { 4871da177e4SLinus Torvalds unsigned min; 4881da177e4SLinus Torvalds unsigned max; 4891da177e4SLinus Torvalds char *error; 4901da177e4SLinus Torvalds }; 4911da177e4SLinus Torvalds 4921da177e4SLinus Torvalds static int read_param(struct param *param, char *str, unsigned *v, char **error) 4931da177e4SLinus Torvalds { 4941da177e4SLinus Torvalds if (!str || 4951da177e4SLinus Torvalds (sscanf(str, "%u", v) != 1) || 4961da177e4SLinus Torvalds (*v < param->min) || 4971da177e4SLinus Torvalds (*v > param->max)) { 4981da177e4SLinus Torvalds *error = param->error; 4991da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 5001da177e4SLinus Torvalds } 5011da177e4SLinus Torvalds 5021da177e4SLinus Torvalds return 0; 5031da177e4SLinus Torvalds } 5041da177e4SLinus Torvalds 5051da177e4SLinus Torvalds struct arg_set { 5061da177e4SLinus Torvalds unsigned argc; 5071da177e4SLinus Torvalds char **argv; 5081da177e4SLinus Torvalds }; 5091da177e4SLinus Torvalds 5101da177e4SLinus Torvalds static char *shift(struct arg_set *as) 5111da177e4SLinus Torvalds { 5121da177e4SLinus Torvalds char *r; 5131da177e4SLinus Torvalds 5141da177e4SLinus Torvalds if (as->argc) { 5151da177e4SLinus Torvalds as->argc--; 5161da177e4SLinus Torvalds r = *as->argv; 5171da177e4SLinus Torvalds as->argv++; 5181da177e4SLinus Torvalds return r; 5191da177e4SLinus Torvalds } 5201da177e4SLinus Torvalds 5211da177e4SLinus Torvalds return NULL; 5221da177e4SLinus Torvalds } 5231da177e4SLinus Torvalds 5241da177e4SLinus Torvalds static void consume(struct arg_set *as, unsigned n) 5251da177e4SLinus Torvalds { 5261da177e4SLinus Torvalds BUG_ON (as->argc < n); 5271da177e4SLinus Torvalds as->argc -= n; 5281da177e4SLinus Torvalds as->argv += n; 5291da177e4SLinus Torvalds } 5301da177e4SLinus Torvalds 5311da177e4SLinus Torvalds static int parse_path_selector(struct arg_set *as, struct priority_group *pg, 5321da177e4SLinus Torvalds struct dm_target *ti) 5331da177e4SLinus Torvalds { 5341da177e4SLinus Torvalds int r; 5351da177e4SLinus Torvalds struct path_selector_type *pst; 5361da177e4SLinus Torvalds unsigned ps_argc; 5371da177e4SLinus Torvalds 5381da177e4SLinus Torvalds static struct param _params[] = { 53972d94861SAlasdair G Kergon {0, 1024, "invalid number of path selector args"}, 5401da177e4SLinus Torvalds }; 5411da177e4SLinus Torvalds 5421da177e4SLinus Torvalds pst = dm_get_path_selector(shift(as)); 5431da177e4SLinus Torvalds if (!pst) { 54472d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "unknown path selector type"; 5451da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 5461da177e4SLinus Torvalds } 5471da177e4SLinus Torvalds 5481da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params, shift(as), &ps_argc, &ti->error); 549371b2e34SMikulas Patocka if (r) { 550371b2e34SMikulas Patocka dm_put_path_selector(pst); 5511da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 552371b2e34SMikulas Patocka } 5531da177e4SLinus Torvalds 5540e0497c0SMikulas Patocka if (ps_argc > as->argc) { 5550e0497c0SMikulas Patocka dm_put_path_selector(pst); 5560e0497c0SMikulas Patocka ti->error = "not enough arguments for path selector"; 5570e0497c0SMikulas Patocka return -EINVAL; 5580e0497c0SMikulas Patocka } 5590e0497c0SMikulas Patocka 5601da177e4SLinus Torvalds r = pst->create(&pg->ps, ps_argc, as->argv); 5611da177e4SLinus Torvalds if (r) { 5621da177e4SLinus Torvalds dm_put_path_selector(pst); 56372d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "path selector constructor failed"; 5641da177e4SLinus Torvalds return r; 5651da177e4SLinus Torvalds } 5661da177e4SLinus Torvalds 5671da177e4SLinus Torvalds pg->ps.type = pst; 5681da177e4SLinus Torvalds consume(as, ps_argc); 5691da177e4SLinus Torvalds 5701da177e4SLinus Torvalds return 0; 5711da177e4SLinus Torvalds } 5721da177e4SLinus Torvalds 5731da177e4SLinus Torvalds static struct pgpath *parse_path(struct arg_set *as, struct path_selector *ps, 5741da177e4SLinus Torvalds struct dm_target *ti) 5751da177e4SLinus Torvalds { 5761da177e4SLinus Torvalds int r; 5771da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *p; 578ae11b1b3SHannes Reinecke struct multipath *m = ti->private; 5791da177e4SLinus Torvalds 5801da177e4SLinus Torvalds /* we need at least a path arg */ 5811da177e4SLinus Torvalds if (as->argc < 1) { 58272d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "no device given"; 58301460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(-EINVAL); 5841da177e4SLinus Torvalds } 5851da177e4SLinus Torvalds 5861da177e4SLinus Torvalds p = alloc_pgpath(); 5871da177e4SLinus Torvalds if (!p) 58801460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(-ENOMEM); 5891da177e4SLinus Torvalds 5901da177e4SLinus Torvalds r = dm_get_device(ti, shift(as), ti->begin, ti->len, 5911da177e4SLinus Torvalds dm_table_get_mode(ti->table), &p->path.dev); 5921da177e4SLinus Torvalds if (r) { 59372d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "error getting device"; 5941da177e4SLinus Torvalds goto bad; 5951da177e4SLinus Torvalds } 5961da177e4SLinus Torvalds 597ae11b1b3SHannes Reinecke if (m->hw_handler_name) { 598a0cf7ea9SHannes Reinecke struct request_queue *q = bdev_get_queue(p->path.dev->bdev); 599a0cf7ea9SHannes Reinecke 600a0cf7ea9SHannes Reinecke r = scsi_dh_attach(q, m->hw_handler_name); 601a0cf7ea9SHannes Reinecke if (r == -EBUSY) { 602a0cf7ea9SHannes Reinecke /* 603a0cf7ea9SHannes Reinecke * Already attached to different hw_handler, 604a0cf7ea9SHannes Reinecke * try to reattach with correct one. 605a0cf7ea9SHannes Reinecke */ 606a0cf7ea9SHannes Reinecke scsi_dh_detach(q); 607a0cf7ea9SHannes Reinecke r = scsi_dh_attach(q, m->hw_handler_name); 608a0cf7ea9SHannes Reinecke } 609a0cf7ea9SHannes Reinecke 610ae11b1b3SHannes Reinecke if (r < 0) { 611a0cf7ea9SHannes Reinecke ti->error = "error attaching hardware handler"; 612ae11b1b3SHannes Reinecke dm_put_device(ti, p->path.dev); 613ae11b1b3SHannes Reinecke goto bad; 614ae11b1b3SHannes Reinecke } 615ae11b1b3SHannes Reinecke } 616ae11b1b3SHannes Reinecke 6171da177e4SLinus Torvalds r = ps->type->add_path(ps, &p->path, as->argc, as->argv, &ti->error); 6181da177e4SLinus Torvalds if (r) { 6191da177e4SLinus Torvalds dm_put_device(ti, p->path.dev); 6201da177e4SLinus Torvalds goto bad; 6211da177e4SLinus Torvalds } 6221da177e4SLinus Torvalds 6231da177e4SLinus Torvalds return p; 6241da177e4SLinus Torvalds 6251da177e4SLinus Torvalds bad: 6261da177e4SLinus Torvalds free_pgpath(p); 62701460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(r); 6281da177e4SLinus Torvalds } 6291da177e4SLinus Torvalds 6301da177e4SLinus Torvalds static struct priority_group *parse_priority_group(struct arg_set *as, 63128f16c20SMicha³ Miros³aw struct multipath *m) 6321da177e4SLinus Torvalds { 6331da177e4SLinus Torvalds static struct param _params[] = { 63472d94861SAlasdair G Kergon {1, 1024, "invalid number of paths"}, 63572d94861SAlasdair G Kergon {0, 1024, "invalid number of selector args"} 6361da177e4SLinus Torvalds }; 6371da177e4SLinus Torvalds 6381da177e4SLinus Torvalds int r; 6391da177e4SLinus Torvalds unsigned i, nr_selector_args, nr_params; 6401da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 64128f16c20SMicha³ Miros³aw struct dm_target *ti = m->ti; 6421da177e4SLinus Torvalds 6431da177e4SLinus Torvalds if (as->argc < 2) { 6441da177e4SLinus Torvalds as->argc = 0; 64501460f35SBenjamin Marzinski ti->error = "not enough priority group arguments"; 64601460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(-EINVAL); 6471da177e4SLinus Torvalds } 6481da177e4SLinus Torvalds 6491da177e4SLinus Torvalds pg = alloc_priority_group(); 6501da177e4SLinus Torvalds if (!pg) { 65172d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "couldn't allocate priority group"; 65201460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(-ENOMEM); 6531da177e4SLinus Torvalds } 6541da177e4SLinus Torvalds pg->m = m; 6551da177e4SLinus Torvalds 6561da177e4SLinus Torvalds r = parse_path_selector(as, pg, ti); 6571da177e4SLinus Torvalds if (r) 6581da177e4SLinus Torvalds goto bad; 6591da177e4SLinus Torvalds 6601da177e4SLinus Torvalds /* 6611da177e4SLinus Torvalds * read the paths 6621da177e4SLinus Torvalds */ 6631da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params, shift(as), &pg->nr_pgpaths, &ti->error); 6641da177e4SLinus Torvalds if (r) 6651da177e4SLinus Torvalds goto bad; 6661da177e4SLinus Torvalds 6671da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params + 1, shift(as), &nr_selector_args, &ti->error); 6681da177e4SLinus Torvalds if (r) 6691da177e4SLinus Torvalds goto bad; 6701da177e4SLinus Torvalds 6711da177e4SLinus Torvalds nr_params = 1 + nr_selector_args; 6721da177e4SLinus Torvalds for (i = 0; i < pg->nr_pgpaths; i++) { 6731da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath; 6741da177e4SLinus Torvalds struct arg_set path_args; 6751da177e4SLinus Torvalds 676148acff6SMikulas Patocka if (as->argc < nr_params) { 677148acff6SMikulas Patocka ti->error = "not enough path parameters"; 6781da177e4SLinus Torvalds goto bad; 679148acff6SMikulas Patocka } 6801da177e4SLinus Torvalds 6811da177e4SLinus Torvalds path_args.argc = nr_params; 6821da177e4SLinus Torvalds path_args.argv = as->argv; 6831da177e4SLinus Torvalds 6841da177e4SLinus Torvalds pgpath = parse_path(&path_args, &pg->ps, ti); 68501460f35SBenjamin Marzinski if (IS_ERR(pgpath)) { 68601460f35SBenjamin Marzinski r = PTR_ERR(pgpath); 6871da177e4SLinus Torvalds goto bad; 68801460f35SBenjamin Marzinski } 6891da177e4SLinus Torvalds 6901da177e4SLinus Torvalds pgpath->pg = pg; 6911da177e4SLinus Torvalds list_add_tail(&pgpath->list, &pg->pgpaths); 6921da177e4SLinus Torvalds consume(as, nr_params); 6931da177e4SLinus Torvalds } 6941da177e4SLinus Torvalds 6951da177e4SLinus Torvalds return pg; 6961da177e4SLinus Torvalds 6971da177e4SLinus Torvalds bad: 6981da177e4SLinus Torvalds free_priority_group(pg, ti); 69901460f35SBenjamin Marzinski return ERR_PTR(r); 7001da177e4SLinus Torvalds } 7011da177e4SLinus Torvalds 70228f16c20SMicha³ Miros³aw static int parse_hw_handler(struct arg_set *as, struct multipath *m) 7031da177e4SLinus Torvalds { 7041da177e4SLinus Torvalds unsigned hw_argc; 70528f16c20SMicha³ Miros³aw struct dm_target *ti = m->ti; 7061da177e4SLinus Torvalds 7071da177e4SLinus Torvalds static struct param _params[] = { 70872d94861SAlasdair G Kergon {0, 1024, "invalid number of hardware handler args"}, 7091da177e4SLinus Torvalds }; 7101da177e4SLinus Torvalds 711cfae5c9bSChandra Seetharaman if (read_param(_params, shift(as), &hw_argc, &ti->error)) 7121da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 7131da177e4SLinus Torvalds 7141da177e4SLinus Torvalds if (!hw_argc) 7151da177e4SLinus Torvalds return 0; 7161da177e4SLinus Torvalds 717e094f4f1SMikulas Patocka if (hw_argc > as->argc) { 718e094f4f1SMikulas Patocka ti->error = "not enough arguments for hardware handler"; 719e094f4f1SMikulas Patocka return -EINVAL; 720e094f4f1SMikulas Patocka } 721e094f4f1SMikulas Patocka 722cfae5c9bSChandra Seetharaman m->hw_handler_name = kstrdup(shift(as), GFP_KERNEL); 723cfae5c9bSChandra Seetharaman request_module("scsi_dh_%s", m->hw_handler_name); 724cfae5c9bSChandra Seetharaman if (scsi_dh_handler_exist(m->hw_handler_name) == 0) { 72572d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "unknown hardware handler type"; 726fe9233fbSChandra Seetharaman kfree(m->hw_handler_name); 727fe9233fbSChandra Seetharaman m->hw_handler_name = NULL; 7281da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 7291da177e4SLinus Torvalds } 73014e98c5cSChandra Seetharaman 73114e98c5cSChandra Seetharaman if (hw_argc > 1) 73214e98c5cSChandra Seetharaman DMWARN("Ignoring user-specified arguments for " 73314e98c5cSChandra Seetharaman "hardware handler \"%s\"", m->hw_handler_name); 7341da177e4SLinus Torvalds consume(as, hw_argc - 1); 7351da177e4SLinus Torvalds 7361da177e4SLinus Torvalds return 0; 7371da177e4SLinus Torvalds } 7381da177e4SLinus Torvalds 73928f16c20SMicha³ Miros³aw static int parse_features(struct arg_set *as, struct multipath *m) 7401da177e4SLinus Torvalds { 7411da177e4SLinus Torvalds int r; 7421da177e4SLinus Torvalds unsigned argc; 74328f16c20SMicha³ Miros³aw struct dm_target *ti = m->ti; 744c9e45581SDave Wysochanski const char *param_name; 7451da177e4SLinus Torvalds 7461da177e4SLinus Torvalds static struct param _params[] = { 747c9e45581SDave Wysochanski {0, 3, "invalid number of feature args"}, 748c9e45581SDave Wysochanski {1, 50, "pg_init_retries must be between 1 and 50"}, 7491da177e4SLinus Torvalds }; 7501da177e4SLinus Torvalds 7511da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params, shift(as), &argc, &ti->error); 7521da177e4SLinus Torvalds if (r) 7531da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 7541da177e4SLinus Torvalds 7551da177e4SLinus Torvalds if (!argc) 7561da177e4SLinus Torvalds return 0; 7571da177e4SLinus Torvalds 758c9e45581SDave Wysochanski do { 759c9e45581SDave Wysochanski param_name = shift(as); 760c9e45581SDave Wysochanski argc--; 761c9e45581SDave Wysochanski 762c9e45581SDave Wysochanski if (!strnicmp(param_name, MESG_STR("queue_if_no_path"))) { 763c9e45581SDave Wysochanski r = queue_if_no_path(m, 1, 0); 764c9e45581SDave Wysochanski continue; 7651da177e4SLinus Torvalds } 766c9e45581SDave Wysochanski 767c9e45581SDave Wysochanski if (!strnicmp(param_name, MESG_STR("pg_init_retries")) && 768c9e45581SDave Wysochanski (argc >= 1)) { 769c9e45581SDave Wysochanski r = read_param(_params + 1, shift(as), 770c9e45581SDave Wysochanski &m->pg_init_retries, &ti->error); 771c9e45581SDave Wysochanski argc--; 772c9e45581SDave Wysochanski continue; 773c9e45581SDave Wysochanski } 774c9e45581SDave Wysochanski 775c9e45581SDave Wysochanski ti->error = "Unrecognised multipath feature request"; 776c9e45581SDave Wysochanski r = -EINVAL; 777c9e45581SDave Wysochanski } while (argc && !r); 778c9e45581SDave Wysochanski 779c9e45581SDave Wysochanski return r; 7801da177e4SLinus Torvalds } 7811da177e4SLinus Torvalds 7821da177e4SLinus Torvalds static int multipath_ctr(struct dm_target *ti, unsigned int argc, 7831da177e4SLinus Torvalds char **argv) 7841da177e4SLinus Torvalds { 7851da177e4SLinus Torvalds /* target parameters */ 7861da177e4SLinus Torvalds static struct param _params[] = { 78772d94861SAlasdair G Kergon {1, 1024, "invalid number of priority groups"}, 78872d94861SAlasdair G Kergon {1, 1024, "invalid initial priority group number"}, 7891da177e4SLinus Torvalds }; 7901da177e4SLinus Torvalds 7911da177e4SLinus Torvalds int r; 7921da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m; 7931da177e4SLinus Torvalds struct arg_set as; 7941da177e4SLinus Torvalds unsigned pg_count = 0; 7951da177e4SLinus Torvalds unsigned next_pg_num; 7961da177e4SLinus Torvalds 7971da177e4SLinus Torvalds as.argc = argc; 7981da177e4SLinus Torvalds as.argv = argv; 7991da177e4SLinus Torvalds 80028f16c20SMicha³ Miros³aw m = alloc_multipath(ti); 8011da177e4SLinus Torvalds if (!m) { 80272d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "can't allocate multipath"; 8031da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 8041da177e4SLinus Torvalds } 8051da177e4SLinus Torvalds 80628f16c20SMicha³ Miros³aw r = parse_features(&as, m); 8071da177e4SLinus Torvalds if (r) 8081da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8091da177e4SLinus Torvalds 81028f16c20SMicha³ Miros³aw r = parse_hw_handler(&as, m); 8111da177e4SLinus Torvalds if (r) 8121da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8131da177e4SLinus Torvalds 8141da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params, shift(&as), &m->nr_priority_groups, &ti->error); 8151da177e4SLinus Torvalds if (r) 8161da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8171da177e4SLinus Torvalds 8181da177e4SLinus Torvalds r = read_param(_params + 1, shift(&as), &next_pg_num, &ti->error); 8191da177e4SLinus Torvalds if (r) 8201da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8211da177e4SLinus Torvalds 8221da177e4SLinus Torvalds /* parse the priority groups */ 8231da177e4SLinus Torvalds while (as.argc) { 8241da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 8251da177e4SLinus Torvalds 82628f16c20SMicha³ Miros³aw pg = parse_priority_group(&as, m); 82701460f35SBenjamin Marzinski if (IS_ERR(pg)) { 82801460f35SBenjamin Marzinski r = PTR_ERR(pg); 8291da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8301da177e4SLinus Torvalds } 8311da177e4SLinus Torvalds 8321da177e4SLinus Torvalds m->nr_valid_paths += pg->nr_pgpaths; 8331da177e4SLinus Torvalds list_add_tail(&pg->list, &m->priority_groups); 8341da177e4SLinus Torvalds pg_count++; 8351da177e4SLinus Torvalds pg->pg_num = pg_count; 8361da177e4SLinus Torvalds if (!--next_pg_num) 8371da177e4SLinus Torvalds m->next_pg = pg; 8381da177e4SLinus Torvalds } 8391da177e4SLinus Torvalds 8401da177e4SLinus Torvalds if (pg_count != m->nr_priority_groups) { 84172d94861SAlasdair G Kergon ti->error = "priority group count mismatch"; 8421da177e4SLinus Torvalds r = -EINVAL; 8431da177e4SLinus Torvalds goto bad; 8441da177e4SLinus Torvalds } 8451da177e4SLinus Torvalds 8468627921fSMikulas Patocka ti->num_flush_requests = 1; 8478627921fSMikulas Patocka 8481da177e4SLinus Torvalds return 0; 8491da177e4SLinus Torvalds 8501da177e4SLinus Torvalds bad: 8511da177e4SLinus Torvalds free_multipath(m); 8521da177e4SLinus Torvalds return r; 8531da177e4SLinus Torvalds } 8541da177e4SLinus Torvalds 8551da177e4SLinus Torvalds static void multipath_dtr(struct dm_target *ti) 8561da177e4SLinus Torvalds { 8571da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 858a044d016SAlasdair G Kergon 859bab7cfc7SChandra Seetharaman flush_workqueue(kmpath_handlerd); 860a044d016SAlasdair G Kergon flush_workqueue(kmultipathd); 86153b351f9SMikulas Patocka flush_scheduled_work(); 8621da177e4SLinus Torvalds free_multipath(m); 8631da177e4SLinus Torvalds } 8641da177e4SLinus Torvalds 8651da177e4SLinus Torvalds /* 8661da177e4SLinus Torvalds * Map bios, recording original fields for later in case we have to resubmit 8671da177e4SLinus Torvalds */ 8681da177e4SLinus Torvalds static int multipath_map(struct dm_target *ti, struct bio *bio, 8691da177e4SLinus Torvalds union map_info *map_context) 8701da177e4SLinus Torvalds { 8711da177e4SLinus Torvalds int r; 872028867acSAlasdair G Kergon struct dm_mpath_io *mpio; 8731da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 8741da177e4SLinus Torvalds 8751da177e4SLinus Torvalds mpio = mempool_alloc(m->mpio_pool, GFP_NOIO); 8761da177e4SLinus Torvalds dm_bio_record(&mpio->details, bio); 8771da177e4SLinus Torvalds 8781da177e4SLinus Torvalds map_context->ptr = mpio; 8796000a368SMike Christie bio->bi_rw |= (1 << BIO_RW_FAILFAST_TRANSPORT); 8801da177e4SLinus Torvalds r = map_io(m, bio, mpio, 0); 88145e15720SKiyoshi Ueda if (r < 0 || r == DM_MAPIO_REQUEUE) 8821da177e4SLinus Torvalds mempool_free(mpio, m->mpio_pool); 8831da177e4SLinus Torvalds 8841da177e4SLinus Torvalds return r; 8851da177e4SLinus Torvalds } 8861da177e4SLinus Torvalds 8871da177e4SLinus Torvalds /* 8881da177e4SLinus Torvalds * Take a path out of use. 8891da177e4SLinus Torvalds */ 8901da177e4SLinus Torvalds static int fail_path(struct pgpath *pgpath) 8911da177e4SLinus Torvalds { 8921da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 8931da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = pgpath->pg->m; 8941da177e4SLinus Torvalds 8951da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 8961da177e4SLinus Torvalds 8976680073dSKiyoshi Ueda if (!pgpath->is_active) 8981da177e4SLinus Torvalds goto out; 8991da177e4SLinus Torvalds 90072d94861SAlasdair G Kergon DMWARN("Failing path %s.", pgpath->path.dev->name); 9011da177e4SLinus Torvalds 9021da177e4SLinus Torvalds pgpath->pg->ps.type->fail_path(&pgpath->pg->ps, &pgpath->path); 9036680073dSKiyoshi Ueda pgpath->is_active = 0; 9041da177e4SLinus Torvalds pgpath->fail_count++; 9051da177e4SLinus Torvalds 9061da177e4SLinus Torvalds m->nr_valid_paths--; 9071da177e4SLinus Torvalds 9081da177e4SLinus Torvalds if (pgpath == m->current_pgpath) 9091da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = NULL; 9101da177e4SLinus Torvalds 911b15546f9SMike Anderson dm_path_uevent(DM_UEVENT_PATH_FAILED, m->ti, 912b15546f9SMike Anderson pgpath->path.dev->name, m->nr_valid_paths); 913b15546f9SMike Anderson 914fe9cf30eSAlasdair G Kergon schedule_work(&m->trigger_event); 915224cb3e9SMike Anderson queue_work(kmultipathd, &pgpath->deactivate_path); 9161da177e4SLinus Torvalds 9171da177e4SLinus Torvalds out: 9181da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 9191da177e4SLinus Torvalds 9201da177e4SLinus Torvalds return 0; 9211da177e4SLinus Torvalds } 9221da177e4SLinus Torvalds 9231da177e4SLinus Torvalds /* 9241da177e4SLinus Torvalds * Reinstate a previously-failed path 9251da177e4SLinus Torvalds */ 9261da177e4SLinus Torvalds static int reinstate_path(struct pgpath *pgpath) 9271da177e4SLinus Torvalds { 9281da177e4SLinus Torvalds int r = 0; 9291da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 9301da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = pgpath->pg->m; 9311da177e4SLinus Torvalds 9321da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 9331da177e4SLinus Torvalds 9346680073dSKiyoshi Ueda if (pgpath->is_active) 9351da177e4SLinus Torvalds goto out; 9361da177e4SLinus Torvalds 937def052d2SAlasdair G Kergon if (!pgpath->pg->ps.type->reinstate_path) { 9381da177e4SLinus Torvalds DMWARN("Reinstate path not supported by path selector %s", 9391da177e4SLinus Torvalds pgpath->pg->ps.type->name); 9401da177e4SLinus Torvalds r = -EINVAL; 9411da177e4SLinus Torvalds goto out; 9421da177e4SLinus Torvalds } 9431da177e4SLinus Torvalds 9441da177e4SLinus Torvalds r = pgpath->pg->ps.type->reinstate_path(&pgpath->pg->ps, &pgpath->path); 9451da177e4SLinus Torvalds if (r) 9461da177e4SLinus Torvalds goto out; 9471da177e4SLinus Torvalds 9486680073dSKiyoshi Ueda pgpath->is_active = 1; 9491da177e4SLinus Torvalds 950e54f77ddSChandra Seetharaman if (!m->nr_valid_paths++ && m->queue_size) { 9511da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = NULL; 952c557308eSAlasdair G Kergon queue_work(kmultipathd, &m->process_queued_ios); 953e54f77ddSChandra Seetharaman } else if (m->hw_handler_name && (m->current_pg == pgpath->pg)) { 954e54f77ddSChandra Seetharaman if (queue_work(kmpath_handlerd, &pgpath->activate_path)) 955e54f77ddSChandra Seetharaman m->pg_init_in_progress++; 956e54f77ddSChandra Seetharaman } 9571da177e4SLinus Torvalds 958b15546f9SMike Anderson dm_path_uevent(DM_UEVENT_PATH_REINSTATED, m->ti, 959b15546f9SMike Anderson pgpath->path.dev->name, m->nr_valid_paths); 960b15546f9SMike Anderson 961fe9cf30eSAlasdair G Kergon schedule_work(&m->trigger_event); 9621da177e4SLinus Torvalds 9631da177e4SLinus Torvalds out: 9641da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 9651da177e4SLinus Torvalds 9661da177e4SLinus Torvalds return r; 9671da177e4SLinus Torvalds } 9681da177e4SLinus Torvalds 9691da177e4SLinus Torvalds /* 9701da177e4SLinus Torvalds * Fail or reinstate all paths that match the provided struct dm_dev. 9711da177e4SLinus Torvalds */ 9721da177e4SLinus Torvalds static int action_dev(struct multipath *m, struct dm_dev *dev, 9731da177e4SLinus Torvalds action_fn action) 9741da177e4SLinus Torvalds { 9751da177e4SLinus Torvalds int r = 0; 9761da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath; 9771da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 9781da177e4SLinus Torvalds 9791da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 9801da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pgpath, &pg->pgpaths, list) { 9811da177e4SLinus Torvalds if (pgpath->path.dev == dev) 9821da177e4SLinus Torvalds r = action(pgpath); 9831da177e4SLinus Torvalds } 9841da177e4SLinus Torvalds } 9851da177e4SLinus Torvalds 9861da177e4SLinus Torvalds return r; 9871da177e4SLinus Torvalds } 9881da177e4SLinus Torvalds 9891da177e4SLinus Torvalds /* 9901da177e4SLinus Torvalds * Temporarily try to avoid having to use the specified PG 9911da177e4SLinus Torvalds */ 9921da177e4SLinus Torvalds static void bypass_pg(struct multipath *m, struct priority_group *pg, 9931da177e4SLinus Torvalds int bypassed) 9941da177e4SLinus Torvalds { 9951da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 9961da177e4SLinus Torvalds 9971da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 9981da177e4SLinus Torvalds 9991da177e4SLinus Torvalds pg->bypassed = bypassed; 10001da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = NULL; 10011da177e4SLinus Torvalds m->current_pg = NULL; 10021da177e4SLinus Torvalds 10031da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 10041da177e4SLinus Torvalds 1005fe9cf30eSAlasdair G Kergon schedule_work(&m->trigger_event); 10061da177e4SLinus Torvalds } 10071da177e4SLinus Torvalds 10081da177e4SLinus Torvalds /* 10091da177e4SLinus Torvalds * Switch to using the specified PG from the next I/O that gets mapped 10101da177e4SLinus Torvalds */ 10111da177e4SLinus Torvalds static int switch_pg_num(struct multipath *m, const char *pgstr) 10121da177e4SLinus Torvalds { 10131da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 10141da177e4SLinus Torvalds unsigned pgnum; 10151da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 10161da177e4SLinus Torvalds 10171da177e4SLinus Torvalds if (!pgstr || (sscanf(pgstr, "%u", &pgnum) != 1) || !pgnum || 10181da177e4SLinus Torvalds (pgnum > m->nr_priority_groups)) { 10191da177e4SLinus Torvalds DMWARN("invalid PG number supplied to switch_pg_num"); 10201da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 10211da177e4SLinus Torvalds } 10221da177e4SLinus Torvalds 10231da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 10241da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 10251da177e4SLinus Torvalds pg->bypassed = 0; 10261da177e4SLinus Torvalds if (--pgnum) 10271da177e4SLinus Torvalds continue; 10281da177e4SLinus Torvalds 10291da177e4SLinus Torvalds m->current_pgpath = NULL; 10301da177e4SLinus Torvalds m->current_pg = NULL; 10311da177e4SLinus Torvalds m->next_pg = pg; 10321da177e4SLinus Torvalds } 10331da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 10341da177e4SLinus Torvalds 1035fe9cf30eSAlasdair G Kergon schedule_work(&m->trigger_event); 10361da177e4SLinus Torvalds return 0; 10371da177e4SLinus Torvalds } 10381da177e4SLinus Torvalds 10391da177e4SLinus Torvalds /* 10401da177e4SLinus Torvalds * Set/clear bypassed status of a PG. 10411da177e4SLinus Torvalds * PGs are numbered upwards from 1 in the order they were declared. 10421da177e4SLinus Torvalds */ 10431da177e4SLinus Torvalds static int bypass_pg_num(struct multipath *m, const char *pgstr, int bypassed) 10441da177e4SLinus Torvalds { 10451da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 10461da177e4SLinus Torvalds unsigned pgnum; 10471da177e4SLinus Torvalds 10481da177e4SLinus Torvalds if (!pgstr || (sscanf(pgstr, "%u", &pgnum) != 1) || !pgnum || 10491da177e4SLinus Torvalds (pgnum > m->nr_priority_groups)) { 10501da177e4SLinus Torvalds DMWARN("invalid PG number supplied to bypass_pg"); 10511da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 10521da177e4SLinus Torvalds } 10531da177e4SLinus Torvalds 10541da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 10551da177e4SLinus Torvalds if (!--pgnum) 10561da177e4SLinus Torvalds break; 10571da177e4SLinus Torvalds } 10581da177e4SLinus Torvalds 10591da177e4SLinus Torvalds bypass_pg(m, pg, bypassed); 10601da177e4SLinus Torvalds return 0; 10611da177e4SLinus Torvalds } 10621da177e4SLinus Torvalds 10631da177e4SLinus Torvalds /* 1064c9e45581SDave Wysochanski * Should we retry pg_init immediately? 1065c9e45581SDave Wysochanski */ 1066c9e45581SDave Wysochanski static int pg_init_limit_reached(struct multipath *m, struct pgpath *pgpath) 1067c9e45581SDave Wysochanski { 1068c9e45581SDave Wysochanski unsigned long flags; 1069c9e45581SDave Wysochanski int limit_reached = 0; 1070c9e45581SDave Wysochanski 1071c9e45581SDave Wysochanski spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 1072c9e45581SDave Wysochanski 1073c9e45581SDave Wysochanski if (m->pg_init_count <= m->pg_init_retries) 1074c9e45581SDave Wysochanski m->pg_init_required = 1; 1075c9e45581SDave Wysochanski else 1076c9e45581SDave Wysochanski limit_reached = 1; 1077c9e45581SDave Wysochanski 1078c9e45581SDave Wysochanski spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 1079c9e45581SDave Wysochanski 1080c9e45581SDave Wysochanski return limit_reached; 1081c9e45581SDave Wysochanski } 1082c9e45581SDave Wysochanski 1083cfae5c9bSChandra Seetharaman static void pg_init_done(struct dm_path *path, int errors) 1084cfae5c9bSChandra Seetharaman { 1085cfae5c9bSChandra Seetharaman struct pgpath *pgpath = path_to_pgpath(path); 1086cfae5c9bSChandra Seetharaman struct priority_group *pg = pgpath->pg; 1087cfae5c9bSChandra Seetharaman struct multipath *m = pg->m; 1088cfae5c9bSChandra Seetharaman unsigned long flags; 1089cfae5c9bSChandra Seetharaman 1090cfae5c9bSChandra Seetharaman /* device or driver problems */ 1091cfae5c9bSChandra Seetharaman switch (errors) { 1092cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_OK: 1093cfae5c9bSChandra Seetharaman break; 1094cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_NOSYS: 1095cfae5c9bSChandra Seetharaman if (!m->hw_handler_name) { 1096cfae5c9bSChandra Seetharaman errors = 0; 1097cfae5c9bSChandra Seetharaman break; 1098cfae5c9bSChandra Seetharaman } 1099cfae5c9bSChandra Seetharaman DMERR("Cannot failover device because scsi_dh_%s was not " 1100cfae5c9bSChandra Seetharaman "loaded.", m->hw_handler_name); 1101cfae5c9bSChandra Seetharaman /* 1102cfae5c9bSChandra Seetharaman * Fail path for now, so we do not ping pong 1103cfae5c9bSChandra Seetharaman */ 1104cfae5c9bSChandra Seetharaman fail_path(pgpath); 1105cfae5c9bSChandra Seetharaman break; 1106cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_DEV_TEMP_BUSY: 1107cfae5c9bSChandra Seetharaman /* 1108cfae5c9bSChandra Seetharaman * Probably doing something like FW upgrade on the 1109cfae5c9bSChandra Seetharaman * controller so try the other pg. 1110cfae5c9bSChandra Seetharaman */ 1111cfae5c9bSChandra Seetharaman bypass_pg(m, pg, 1); 1112cfae5c9bSChandra Seetharaman break; 1113cfae5c9bSChandra Seetharaman /* TODO: For SCSI_DH_RETRY we should wait a couple seconds */ 1114cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_RETRY: 1115cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_IMM_RETRY: 1116cfae5c9bSChandra Seetharaman case SCSI_DH_RES_TEMP_UNAVAIL: 1117cfae5c9bSChandra Seetharaman if (pg_init_limit_reached(m, pgpath)) 1118cfae5c9bSChandra Seetharaman fail_path(pgpath); 1119cfae5c9bSChandra Seetharaman errors = 0; 1120cfae5c9bSChandra Seetharaman break; 1121cfae5c9bSChandra Seetharaman default: 1122cfae5c9bSChandra Seetharaman /* 1123cfae5c9bSChandra Seetharaman * We probably do not want to fail the path for a device 1124cfae5c9bSChandra Seetharaman * error, but this is what the old dm did. In future 1125cfae5c9bSChandra Seetharaman * patches we can do more advanced handling. 1126cfae5c9bSChandra Seetharaman */ 1127cfae5c9bSChandra Seetharaman fail_path(pgpath); 1128cfae5c9bSChandra Seetharaman } 1129cfae5c9bSChandra Seetharaman 1130cfae5c9bSChandra Seetharaman spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 1131cfae5c9bSChandra Seetharaman if (errors) { 1132e54f77ddSChandra Seetharaman if (pgpath == m->current_pgpath) { 1133cfae5c9bSChandra Seetharaman DMERR("Could not failover device. Error %d.", errors); 1134cfae5c9bSChandra Seetharaman m->current_pgpath = NULL; 1135cfae5c9bSChandra Seetharaman m->current_pg = NULL; 1136e54f77ddSChandra Seetharaman } 1137cfae5c9bSChandra Seetharaman } else if (!m->pg_init_required) { 1138cfae5c9bSChandra Seetharaman m->queue_io = 0; 1139cfae5c9bSChandra Seetharaman pg->bypassed = 0; 1140cfae5c9bSChandra Seetharaman } 1141cfae5c9bSChandra Seetharaman 1142e54f77ddSChandra Seetharaman m->pg_init_in_progress--; 1143e54f77ddSChandra Seetharaman if (!m->pg_init_in_progress) 1144cfae5c9bSChandra Seetharaman queue_work(kmultipathd, &m->process_queued_ios); 1145cfae5c9bSChandra Seetharaman spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 1146cfae5c9bSChandra Seetharaman } 1147cfae5c9bSChandra Seetharaman 1148bab7cfc7SChandra Seetharaman static void activate_path(struct work_struct *work) 1149bab7cfc7SChandra Seetharaman { 1150bab7cfc7SChandra Seetharaman int ret; 1151e54f77ddSChandra Seetharaman struct pgpath *pgpath = 1152e54f77ddSChandra Seetharaman container_of(work, struct pgpath, activate_path); 1153bab7cfc7SChandra Seetharaman 1154e54f77ddSChandra Seetharaman ret = scsi_dh_activate(bdev_get_queue(pgpath->path.dev->bdev)); 1155e54f77ddSChandra Seetharaman pg_init_done(&pgpath->path, ret); 1156bab7cfc7SChandra Seetharaman } 1157bab7cfc7SChandra Seetharaman 11581da177e4SLinus Torvalds /* 11591da177e4SLinus Torvalds * end_io handling 11601da177e4SLinus Torvalds */ 11611da177e4SLinus Torvalds static int do_end_io(struct multipath *m, struct bio *bio, 1162028867acSAlasdair G Kergon int error, struct dm_mpath_io *mpio) 11631da177e4SLinus Torvalds { 1164640eb3b0SStefan Bader unsigned long flags; 11651da177e4SLinus Torvalds 11661da177e4SLinus Torvalds if (!error) 11671da177e4SLinus Torvalds return 0; /* I/O complete */ 11681da177e4SLinus Torvalds 11694f58802fSLars Marowsky-Bree if ((error == -EWOULDBLOCK) && bio_rw_ahead(bio)) 11704f58802fSLars Marowsky-Bree return error; 11714f58802fSLars Marowsky-Bree 1172f6a80ea8SAlasdair G Kergon if (error == -EOPNOTSUPP) 1173f6a80ea8SAlasdair G Kergon return error; 1174f6a80ea8SAlasdair G Kergon 1175640eb3b0SStefan Bader spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 11761da177e4SLinus Torvalds if (!m->nr_valid_paths) { 117745e15720SKiyoshi Ueda if (__must_push_back(m)) { 117845e15720SKiyoshi Ueda spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 117945e15720SKiyoshi Ueda return DM_ENDIO_REQUEUE; 118045e15720SKiyoshi Ueda } else if (!m->queue_if_no_path) { 1181640eb3b0SStefan Bader spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 11821da177e4SLinus Torvalds return -EIO; 11831da177e4SLinus Torvalds } else { 1184640eb3b0SStefan Bader spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 11851da177e4SLinus Torvalds goto requeue; 11861da177e4SLinus Torvalds } 11871da177e4SLinus Torvalds } 1188640eb3b0SStefan Bader spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 11891da177e4SLinus Torvalds 1190cfae5c9bSChandra Seetharaman if (mpio->pgpath) 11911da177e4SLinus Torvalds fail_path(mpio->pgpath); 11921da177e4SLinus Torvalds 11931da177e4SLinus Torvalds requeue: 11941da177e4SLinus Torvalds dm_bio_restore(&mpio->details, bio); 11951da177e4SLinus Torvalds 11961da177e4SLinus Torvalds /* queue for the daemon to resubmit or fail */ 1197640eb3b0SStefan Bader spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 11981da177e4SLinus Torvalds bio_list_add(&m->queued_ios, bio); 11991da177e4SLinus Torvalds m->queue_size++; 12001da177e4SLinus Torvalds if (!m->queue_io) 1201c557308eSAlasdair G Kergon queue_work(kmultipathd, &m->process_queued_ios); 1202640eb3b0SStefan Bader spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 12031da177e4SLinus Torvalds 1204d2a7ad29SKiyoshi Ueda return DM_ENDIO_INCOMPLETE; /* io not complete */ 12051da177e4SLinus Torvalds } 12061da177e4SLinus Torvalds 12071da177e4SLinus Torvalds static int multipath_end_io(struct dm_target *ti, struct bio *bio, 12081da177e4SLinus Torvalds int error, union map_info *map_context) 12091da177e4SLinus Torvalds { 1210028867acSAlasdair G Kergon struct multipath *m = ti->private; 1211028867acSAlasdair G Kergon struct dm_mpath_io *mpio = map_context->ptr; 12121da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *pgpath = mpio->pgpath; 12131da177e4SLinus Torvalds struct path_selector *ps; 12141da177e4SLinus Torvalds int r; 12151da177e4SLinus Torvalds 12161da177e4SLinus Torvalds r = do_end_io(m, bio, error, mpio); 12171da177e4SLinus Torvalds if (pgpath) { 12181da177e4SLinus Torvalds ps = &pgpath->pg->ps; 12191da177e4SLinus Torvalds if (ps->type->end_io) 122002ab823fSKiyoshi Ueda ps->type->end_io(ps, &pgpath->path, mpio->nr_bytes); 12211da177e4SLinus Torvalds } 1222d2a7ad29SKiyoshi Ueda if (r != DM_ENDIO_INCOMPLETE) 12231da177e4SLinus Torvalds mempool_free(mpio, m->mpio_pool); 12241da177e4SLinus Torvalds 12251da177e4SLinus Torvalds return r; 12261da177e4SLinus Torvalds } 12271da177e4SLinus Torvalds 12281da177e4SLinus Torvalds /* 12291da177e4SLinus Torvalds * Suspend can't complete until all the I/O is processed so if 1230436d4108SAlasdair G Kergon * the last path fails we must error any remaining I/O. 1231436d4108SAlasdair G Kergon * Note that if the freeze_bdev fails while suspending, the 1232436d4108SAlasdair G Kergon * queue_if_no_path state is lost - userspace should reset it. 12331da177e4SLinus Torvalds */ 12341da177e4SLinus Torvalds static void multipath_presuspend(struct dm_target *ti) 12351da177e4SLinus Torvalds { 12361da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 12371da177e4SLinus Torvalds 1238485ef69eSAlasdair G Kergon queue_if_no_path(m, 0, 1); 12391da177e4SLinus Torvalds } 12401da177e4SLinus Torvalds 1241436d4108SAlasdair G Kergon /* 1242436d4108SAlasdair G Kergon * Restore the queue_if_no_path setting. 1243436d4108SAlasdair G Kergon */ 12441da177e4SLinus Torvalds static void multipath_resume(struct dm_target *ti) 12451da177e4SLinus Torvalds { 12461da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 12471da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 12481da177e4SLinus Torvalds 12491da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 1250436d4108SAlasdair G Kergon m->queue_if_no_path = m->saved_queue_if_no_path; 12511da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 12521da177e4SLinus Torvalds } 12531da177e4SLinus Torvalds 12541da177e4SLinus Torvalds /* 12551da177e4SLinus Torvalds * Info output has the following format: 12561da177e4SLinus Torvalds * num_multipath_feature_args [multipath_feature_args]* 12571da177e4SLinus Torvalds * num_handler_status_args [handler_status_args]* 12581da177e4SLinus Torvalds * num_groups init_group_number 12591da177e4SLinus Torvalds * [A|D|E num_ps_status_args [ps_status_args]* 12601da177e4SLinus Torvalds * num_paths num_selector_args 12611da177e4SLinus Torvalds * [path_dev A|F fail_count [selector_args]* ]+ ]+ 12621da177e4SLinus Torvalds * 12631da177e4SLinus Torvalds * Table output has the following format (identical to the constructor string): 12641da177e4SLinus Torvalds * num_feature_args [features_args]* 12651da177e4SLinus Torvalds * num_handler_args hw_handler [hw_handler_args]* 12661da177e4SLinus Torvalds * num_groups init_group_number 12671da177e4SLinus Torvalds * [priority selector-name num_ps_args [ps_args]* 12681da177e4SLinus Torvalds * num_paths num_selector_args [path_dev [selector_args]* ]+ ]+ 12691da177e4SLinus Torvalds */ 12701da177e4SLinus Torvalds static int multipath_status(struct dm_target *ti, status_type_t type, 12711da177e4SLinus Torvalds char *result, unsigned int maxlen) 12721da177e4SLinus Torvalds { 12731da177e4SLinus Torvalds int sz = 0; 12741da177e4SLinus Torvalds unsigned long flags; 12751da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 12761da177e4SLinus Torvalds struct priority_group *pg; 12771da177e4SLinus Torvalds struct pgpath *p; 12781da177e4SLinus Torvalds unsigned pg_num; 12791da177e4SLinus Torvalds char state; 12801da177e4SLinus Torvalds 12811da177e4SLinus Torvalds spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 12821da177e4SLinus Torvalds 12831da177e4SLinus Torvalds /* Features */ 12841da177e4SLinus Torvalds if (type == STATUSTYPE_INFO) 1285c9e45581SDave Wysochanski DMEMIT("2 %u %u ", m->queue_size, m->pg_init_count); 1286c9e45581SDave Wysochanski else { 1287c9e45581SDave Wysochanski DMEMIT("%u ", m->queue_if_no_path + 1288c9e45581SDave Wysochanski (m->pg_init_retries > 0) * 2); 1289c9e45581SDave Wysochanski if (m->queue_if_no_path) 1290c9e45581SDave Wysochanski DMEMIT("queue_if_no_path "); 1291c9e45581SDave Wysochanski if (m->pg_init_retries) 1292c9e45581SDave Wysochanski DMEMIT("pg_init_retries %u ", m->pg_init_retries); 1293c9e45581SDave Wysochanski } 12941da177e4SLinus Torvalds 1295cfae5c9bSChandra Seetharaman if (!m->hw_handler_name || type == STATUSTYPE_INFO) 12961da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("0 "); 12971da177e4SLinus Torvalds else 1298cfae5c9bSChandra Seetharaman DMEMIT("1 %s ", m->hw_handler_name); 12991da177e4SLinus Torvalds 13001da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%u ", m->nr_priority_groups); 13011da177e4SLinus Torvalds 13021da177e4SLinus Torvalds if (m->next_pg) 13031da177e4SLinus Torvalds pg_num = m->next_pg->pg_num; 13041da177e4SLinus Torvalds else if (m->current_pg) 13051da177e4SLinus Torvalds pg_num = m->current_pg->pg_num; 13061da177e4SLinus Torvalds else 13071da177e4SLinus Torvalds pg_num = 1; 13081da177e4SLinus Torvalds 13091da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%u ", pg_num); 13101da177e4SLinus Torvalds 13111da177e4SLinus Torvalds switch (type) { 13121da177e4SLinus Torvalds case STATUSTYPE_INFO: 13131da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 13141da177e4SLinus Torvalds if (pg->bypassed) 13151da177e4SLinus Torvalds state = 'D'; /* Disabled */ 13161da177e4SLinus Torvalds else if (pg == m->current_pg) 13171da177e4SLinus Torvalds state = 'A'; /* Currently Active */ 13181da177e4SLinus Torvalds else 13191da177e4SLinus Torvalds state = 'E'; /* Enabled */ 13201da177e4SLinus Torvalds 13211da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%c ", state); 13221da177e4SLinus Torvalds 13231da177e4SLinus Torvalds if (pg->ps.type->status) 13241da177e4SLinus Torvalds sz += pg->ps.type->status(&pg->ps, NULL, type, 13251da177e4SLinus Torvalds result + sz, 13261da177e4SLinus Torvalds maxlen - sz); 13271da177e4SLinus Torvalds else 13281da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("0 "); 13291da177e4SLinus Torvalds 13301da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%u %u ", pg->nr_pgpaths, 13311da177e4SLinus Torvalds pg->ps.type->info_args); 13321da177e4SLinus Torvalds 13331da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(p, &pg->pgpaths, list) { 13341da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%s %s %u ", p->path.dev->name, 13356680073dSKiyoshi Ueda p->is_active ? "A" : "F", 13361da177e4SLinus Torvalds p->fail_count); 13371da177e4SLinus Torvalds if (pg->ps.type->status) 13381da177e4SLinus Torvalds sz += pg->ps.type->status(&pg->ps, 13391da177e4SLinus Torvalds &p->path, type, result + sz, 13401da177e4SLinus Torvalds maxlen - sz); 13411da177e4SLinus Torvalds } 13421da177e4SLinus Torvalds } 13431da177e4SLinus Torvalds break; 13441da177e4SLinus Torvalds 13451da177e4SLinus Torvalds case STATUSTYPE_TABLE: 13461da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 13471da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%s ", pg->ps.type->name); 13481da177e4SLinus Torvalds 13491da177e4SLinus Torvalds if (pg->ps.type->status) 13501da177e4SLinus Torvalds sz += pg->ps.type->status(&pg->ps, NULL, type, 13511da177e4SLinus Torvalds result + sz, 13521da177e4SLinus Torvalds maxlen - sz); 13531da177e4SLinus Torvalds else 13541da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("0 "); 13551da177e4SLinus Torvalds 13561da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%u %u ", pg->nr_pgpaths, 13571da177e4SLinus Torvalds pg->ps.type->table_args); 13581da177e4SLinus Torvalds 13591da177e4SLinus Torvalds list_for_each_entry(p, &pg->pgpaths, list) { 13601da177e4SLinus Torvalds DMEMIT("%s ", p->path.dev->name); 13611da177e4SLinus Torvalds if (pg->ps.type->status) 13621da177e4SLinus Torvalds sz += pg->ps.type->status(&pg->ps, 13631da177e4SLinus Torvalds &p->path, type, result + sz, 13641da177e4SLinus Torvalds maxlen - sz); 13651da177e4SLinus Torvalds } 13661da177e4SLinus Torvalds } 13671da177e4SLinus Torvalds break; 13681da177e4SLinus Torvalds } 13691da177e4SLinus Torvalds 13701da177e4SLinus Torvalds spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 13711da177e4SLinus Torvalds 13721da177e4SLinus Torvalds return 0; 13731da177e4SLinus Torvalds } 13741da177e4SLinus Torvalds 13751da177e4SLinus Torvalds static int multipath_message(struct dm_target *ti, unsigned argc, char **argv) 13761da177e4SLinus Torvalds { 13771da177e4SLinus Torvalds int r; 13781da177e4SLinus Torvalds struct dm_dev *dev; 13791da177e4SLinus Torvalds struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 13801da177e4SLinus Torvalds action_fn action; 13811da177e4SLinus Torvalds 13821da177e4SLinus Torvalds if (argc == 1) { 13831da177e4SLinus Torvalds if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("queue_if_no_path"))) 1384485ef69eSAlasdair G Kergon return queue_if_no_path(m, 1, 0); 13851da177e4SLinus Torvalds else if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("fail_if_no_path"))) 1386485ef69eSAlasdair G Kergon return queue_if_no_path(m, 0, 0); 13871da177e4SLinus Torvalds } 13881da177e4SLinus Torvalds 13891da177e4SLinus Torvalds if (argc != 2) 13901da177e4SLinus Torvalds goto error; 13911da177e4SLinus Torvalds 13921da177e4SLinus Torvalds if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("disable_group"))) 13931da177e4SLinus Torvalds return bypass_pg_num(m, argv[1], 1); 13941da177e4SLinus Torvalds else if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("enable_group"))) 13951da177e4SLinus Torvalds return bypass_pg_num(m, argv[1], 0); 13961da177e4SLinus Torvalds else if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("switch_group"))) 13971da177e4SLinus Torvalds return switch_pg_num(m, argv[1]); 13981da177e4SLinus Torvalds else if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("reinstate_path"))) 13991da177e4SLinus Torvalds action = reinstate_path; 14001da177e4SLinus Torvalds else if (!strnicmp(argv[0], MESG_STR("fail_path"))) 14011da177e4SLinus Torvalds action = fail_path; 14021da177e4SLinus Torvalds else 14031da177e4SLinus Torvalds goto error; 14041da177e4SLinus Torvalds 14051da177e4SLinus Torvalds r = dm_get_device(ti, argv[1], ti->begin, ti->len, 14061da177e4SLinus Torvalds dm_table_get_mode(ti->table), &dev); 14071da177e4SLinus Torvalds if (r) { 140872d94861SAlasdair G Kergon DMWARN("message: error getting device %s", 14091da177e4SLinus Torvalds argv[1]); 14101da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 14111da177e4SLinus Torvalds } 14121da177e4SLinus Torvalds 14131da177e4SLinus Torvalds r = action_dev(m, dev, action); 14141da177e4SLinus Torvalds 14151da177e4SLinus Torvalds dm_put_device(ti, dev); 14161da177e4SLinus Torvalds 14171da177e4SLinus Torvalds return r; 14181da177e4SLinus Torvalds 14191da177e4SLinus Torvalds error: 14201da177e4SLinus Torvalds DMWARN("Unrecognised multipath message received."); 14211da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 14221da177e4SLinus Torvalds } 14231da177e4SLinus Torvalds 1424647b3d00SAl Viro static int multipath_ioctl(struct dm_target *ti, unsigned int cmd, 14259af4aa30SMilan Broz unsigned long arg) 14269af4aa30SMilan Broz { 14279af4aa30SMilan Broz struct multipath *m = (struct multipath *) ti->private; 14289af4aa30SMilan Broz struct block_device *bdev = NULL; 1429633a08b8SAl Viro fmode_t mode = 0; 14309af4aa30SMilan Broz unsigned long flags; 14319af4aa30SMilan Broz int r = 0; 14329af4aa30SMilan Broz 14339af4aa30SMilan Broz spin_lock_irqsave(&m->lock, flags); 14349af4aa30SMilan Broz 14359af4aa30SMilan Broz if (!m->current_pgpath) 143602ab823fSKiyoshi Ueda __choose_pgpath(m, 0); 14379af4aa30SMilan Broz 1438e90dae1fSMilan Broz if (m->current_pgpath) { 14399af4aa30SMilan Broz bdev = m->current_pgpath->path.dev->bdev; 1440633a08b8SAl Viro mode = m->current_pgpath->path.dev->mode; 1441e90dae1fSMilan Broz } 14429af4aa30SMilan Broz 14439af4aa30SMilan Broz if (m->queue_io) 14449af4aa30SMilan Broz r = -EAGAIN; 14459af4aa30SMilan Broz else if (!bdev) 14469af4aa30SMilan Broz r = -EIO; 14479af4aa30SMilan Broz 14489af4aa30SMilan Broz spin_unlock_irqrestore(&m->lock, flags); 14499af4aa30SMilan Broz 1450633a08b8SAl Viro return r ? : __blkdev_driver_ioctl(bdev, mode, cmd, arg); 14519af4aa30SMilan Broz } 14529af4aa30SMilan Broz 1453*af4874e0SMike Snitzer static int multipath_iterate_devices(struct dm_target *ti, 1454*af4874e0SMike Snitzer iterate_devices_callout_fn fn, void *data) 1455*af4874e0SMike Snitzer { 1456*af4874e0SMike Snitzer struct multipath *m = ti->private; 1457*af4874e0SMike Snitzer struct priority_group *pg; 1458*af4874e0SMike Snitzer struct pgpath *p; 1459*af4874e0SMike Snitzer int ret = 0; 1460*af4874e0SMike Snitzer 1461*af4874e0SMike Snitzer list_for_each_entry(pg, &m->priority_groups, list) { 1462*af4874e0SMike Snitzer list_for_each_entry(p, &pg->pgpaths, list) { 1463*af4874e0SMike Snitzer ret = fn(ti, p->path.dev, ti->begin, data); 1464*af4874e0SMike Snitzer if (ret) 1465*af4874e0SMike Snitzer goto out; 1466*af4874e0SMike Snitzer } 1467*af4874e0SMike Snitzer } 1468*af4874e0SMike Snitzer 1469*af4874e0SMike Snitzer out: 1470*af4874e0SMike Snitzer return ret; 1471*af4874e0SMike Snitzer } 1472*af4874e0SMike Snitzer 14731da177e4SLinus Torvalds /*----------------------------------------------------------------- 14741da177e4SLinus Torvalds * Module setup 14751da177e4SLinus Torvalds *---------------------------------------------------------------*/ 14761da177e4SLinus Torvalds static struct target_type multipath_target = { 14771da177e4SLinus Torvalds .name = "multipath", 1478*af4874e0SMike Snitzer .version = {1, 1, 0}, 14791da177e4SLinus Torvalds .module = THIS_MODULE, 14801da177e4SLinus Torvalds .ctr = multipath_ctr, 14811da177e4SLinus Torvalds .dtr = multipath_dtr, 14821da177e4SLinus Torvalds .map = multipath_map, 14831da177e4SLinus Torvalds .end_io = multipath_end_io, 14841da177e4SLinus Torvalds .presuspend = multipath_presuspend, 14851da177e4SLinus Torvalds .resume = multipath_resume, 14861da177e4SLinus Torvalds .status = multipath_status, 14871da177e4SLinus Torvalds .message = multipath_message, 14889af4aa30SMilan Broz .ioctl = multipath_ioctl, 1489*af4874e0SMike Snitzer .iterate_devices = multipath_iterate_devices, 14901da177e4SLinus Torvalds }; 14911da177e4SLinus Torvalds 14921da177e4SLinus Torvalds static int __init dm_multipath_init(void) 14931da177e4SLinus Torvalds { 14941da177e4SLinus Torvalds int r; 14951da177e4SLinus Torvalds 14961da177e4SLinus Torvalds /* allocate a slab for the dm_ios */ 1497028867acSAlasdair G Kergon _mpio_cache = KMEM_CACHE(dm_mpath_io, 0); 14981da177e4SLinus Torvalds if (!_mpio_cache) 14991da177e4SLinus Torvalds return -ENOMEM; 15001da177e4SLinus Torvalds 15011da177e4SLinus Torvalds r = dm_register_target(&multipath_target); 15021da177e4SLinus Torvalds if (r < 0) { 15030cd33124SAlasdair G Kergon DMERR("register failed %d", r); 15041da177e4SLinus Torvalds kmem_cache_destroy(_mpio_cache); 15051da177e4SLinus Torvalds return -EINVAL; 15061da177e4SLinus Torvalds } 15071da177e4SLinus Torvalds 1508c557308eSAlasdair G Kergon kmultipathd = create_workqueue("kmpathd"); 1509c557308eSAlasdair G Kergon if (!kmultipathd) { 15100cd33124SAlasdair G Kergon DMERR("failed to create workqueue kmpathd"); 1511c557308eSAlasdair G Kergon dm_unregister_target(&multipath_target); 1512c557308eSAlasdair G Kergon kmem_cache_destroy(_mpio_cache); 1513c557308eSAlasdair G Kergon return -ENOMEM; 1514c557308eSAlasdair G Kergon } 1515c557308eSAlasdair G Kergon 1516bab7cfc7SChandra Seetharaman /* 1517bab7cfc7SChandra Seetharaman * A separate workqueue is used to handle the device handlers 1518bab7cfc7SChandra Seetharaman * to avoid overloading existing workqueue. Overloading the 1519bab7cfc7SChandra Seetharaman * old workqueue would also create a bottleneck in the 1520bab7cfc7SChandra Seetharaman * path of the storage hardware device activation. 1521bab7cfc7SChandra Seetharaman */ 1522bab7cfc7SChandra Seetharaman kmpath_handlerd = create_singlethread_workqueue("kmpath_handlerd"); 1523bab7cfc7SChandra Seetharaman if (!kmpath_handlerd) { 1524bab7cfc7SChandra Seetharaman DMERR("failed to create workqueue kmpath_handlerd"); 1525bab7cfc7SChandra Seetharaman destroy_workqueue(kmultipathd); 1526bab7cfc7SChandra Seetharaman dm_unregister_target(&multipath_target); 1527bab7cfc7SChandra Seetharaman kmem_cache_destroy(_mpio_cache); 1528bab7cfc7SChandra Seetharaman return -ENOMEM; 1529bab7cfc7SChandra Seetharaman } 1530bab7cfc7SChandra Seetharaman 153172d94861SAlasdair G Kergon DMINFO("version %u.%u.%u loaded", 15321da177e4SLinus Torvalds multipath_target.version[0], multipath_target.version[1], 15331da177e4SLinus Torvalds multipath_target.version[2]); 15341da177e4SLinus Torvalds 15351da177e4SLinus Torvalds return r; 15361da177e4SLinus Torvalds } 15371da177e4SLinus Torvalds 15381da177e4SLinus Torvalds static void __exit dm_multipath_exit(void) 15391da177e4SLinus Torvalds { 1540bab7cfc7SChandra Seetharaman destroy_workqueue(kmpath_handlerd); 1541c557308eSAlasdair G Kergon destroy_workqueue(kmultipathd); 1542c557308eSAlasdair G Kergon 154310d3bd09SMikulas Patocka dm_unregister_target(&multipath_target); 15441da177e4SLinus Torvalds kmem_cache_destroy(_mpio_cache); 15451da177e4SLinus Torvalds } 15461da177e4SLinus Torvalds 15471da177e4SLinus Torvalds module_init(dm_multipath_init); 15481da177e4SLinus Torvalds module_exit(dm_multipath_exit); 15491da177e4SLinus Torvalds 15501da177e4SLinus Torvalds MODULE_DESCRIPTION(DM_NAME " multipath target"); 15511da177e4SLinus Torvalds MODULE_AUTHOR("Sistina Software <dm-devel@redhat.com>"); 15521da177e4SLinus Torvalds MODULE_LICENSE("GPL"); 1553